Dnia 1 listopada 2023 r, o godzinie 17.30, po raz pierwszy w historii nekropolii cieszyńskiej wystawiono spektakl oparty na motywach Mickiewiczowskich „Dziadów cz.II”. Widowisko przygotowane przez Katolicką Szkołę Podstawową w Cieszynie, przy współudziale Cieszyńskiego Ośrodka Kultury „Dom Narodowy”, było akcją wspierającą coroczną kwestę na rzecz ratowania cieszyńskich zabytków cmentarnych. Organizatorzy kwesty, poinformowali po jej zakończeniu, że w tym roku (2023) pobili rekord, za co serdecznie dziękują i proszą, wraz z władzami miasta oraz cmentarza, o kontynuowanie przedsięwzięcia w następnych latach.
Istotą prasłowiańskiego obrzędu zadusznego, zwanego dziadami, było obcowanie żywych z umarłymi. To spotkanie żywych i zmarłych miało być korzystne dla obu stron – zmarłym obrzęd miał zapewnić spokój w zaświatach, żywym przychylność dusz przodków. Przybywające dusze należało ugościć, czym zjednywało się ich zaufanie, następnie pomóc im w osiągnięciu spokoju w zaświatach.
Dzień Wszystkich Świętych oraz Dzień Zaduszny to czas, kiedy w Kościele w sposób szczególny modlimy się za naszych bliskich, którzy odeszli. Przedchrześcijański obrzęd zaduszny jest więc silnie powiązany z naszym chrześcijańskim przekonaniem, że możemy zmarłym pomóc, że poprzez modlitwę możemy dać im chwałę nieba. Słowiański obrzęd splótł się na przestrzeni dziejów z obrzędowością chrześcijańską. Znicze zapalane na grobach, sięga swoimi korzeniami przedchrześcijańskich zwyczajów zapalania ognia, który jest źródłem światła i ciepła, z czasem nadano mu znaczenia chrześcijańskiego – światłości wiekuistej.
Istotą spektaklu odgrywanego w krużgankach cieszyńskiego cmentarza komunalnego nie było odtworzenie obrzędu dziadów jako swoistego rytuału, z którym wiążą się zaklęcia, klątwy i wezwania, ale refleksja nad postawami ludzkimi, nad kodeksem praw moralnych, które pomogą nam osiągnąć doskonałość i doczekać chwały nieba.
Każdy z nas jest powołany do świętości , musimy jednak pamiętać, że aby osiągnąć tę pełnię człowieczeństwa nie możemy być głusi na wołanie o pomoc, nie możemy być ślepi na krzywdę słabszych, nie możemy radości życia upatrywać w bezsensownej zabawie, nie możemy stać się niewolnikami kultu posiadania.
Adam Mickiewicz Dziady część II
„Bo słuchajcie i zważcie u siebie,
Że według Bożego rozkazu,
Kto nie doznał goryczy ni razu,
Ten nie dozna słodyczy w niebie”.
„Sprawiedliwe zrządzenia boże!
Bo kto nie był ni razu człowiekiem,
Temu człowiek nic nie pomoże”.
„Bo słuchajmy i zważmy u siebie,
Że według Bożego rozkazu:
Kto nie dotknął ziemi ni razu,
Ten nigdy nie może być w niebie”.
Pamiętajmy o tym zmierzając do naszej świętości….
Jak wspomniałam przed naszymi „Dziadami”, każdy z nas powołany jest do świętości i dzisiaj, za Mickiewiczem, mogliśmy przypomnieć sobie o tym, co pozwala nam ją osiągnąć. „Posłuchajcie i zważcie u siebie…”
To był wieczór refleksji nad postawami ludzkimi, nad relacjami z drugim człowiekiem. Wreszcie, był to wieczór oddania pamięci tym, których już z nami nie ma, a jedyny ślad po nich stanowią opuszczone groby.
Cieszymy się, że mogliśmy wesprzeć tegoroczną kwestę na rzecz renowacji cmentarzy cieszyńskich. Dziękuję moim uczniom, ich rodzicom za zaangażowanie i wsparcie tak szczytnego celu.
Pamiętajmy…
